Ile jest kofeiny w kawie?
Zaktualizowano: 29 maj 2021

W jednym z ostatnich artykułów opowiadałam Wam, ile jest kalorii w kawie. Teraz zajmiemy się tym, co powoduje, że kawa pobudza i daje energię, a mianowicie kofeiną. Znajdziemy ją również w innych napojach i produktach spożywanych każdego dnia. Jeśli starasz się kontrolować jej dzienne spożycie, to powinieneś wiedzieć, gdzie jeszcze można na nią natrafić?
Kofeina to naturalny alkaloid występujący między innymi w liściach, nasionach i owocach ponad 60 gatunków roślin. Najbardziej znanymi jej naturalnymi źródłami są: kawa, herbata, ziarno kakaowe, orzeszki cola i guarana. Została odkryta przez niemieckiego chemika Friedricha Ferdinanda Rungego w 1819 roku. W zależności od tego, z jakiej rośliny pochodzi, może być nazywana teiną ( gdy źródłem jest herbata ), guaraniną ( gdy pochodzi z guarany ) czy mateiną ( z yerba mate ), ale niezależnie od nazwy to jedna i ta sama substancja chemiczna. Kofeina występuje w różnych częściach wielu gatunków roślin, które wykorzystują ją jako naturalny pestycyd, ma działanie paraliżujące, a nawet zabójcze na owady, które żerują na tych roślinach.

Czy wiesz, że spośród wszystkich roślin zawierających kofeinę to wcale nie ziarna kawy mają jej najwięcej?
Najbogatsza w tą substancję jest amazońska roślina o nazwie guarana ( łac. Paullinia guarana ), nasiona tego pnącza mogą mieć od 4 do 8% kofeiny. Rdzenni mieszkańcy Amazonii od wieków wykorzystywali tą roślinę dla celów leczniczych. Przygotowywali z niej napój, który miał właściwości pobudzające, a jednocześnie uśmierzał ból i obniżał gorączkę.
Na drugim miejscu są liście herbaty, które mogą mieć od 1 do 6% kofeiny w świeżej masie liści. Co ciekawe, młode listki i pąki zrywane w okresie szybkiego wzrostu krzewu oraz w dni deszczowe mają jej najwięcej.
Zanim wykształciła się kultura picia herbaty, liście krzewów Camellia sinensis znajdowały zastosowanie głównie w ludowej medycynie. Pijąc wywar z herbaty lub zjadając jej liście plemienni wojownicy z Yunnanu rzekomo dodawali sobie animuszu przed walką. Mnichom pomagała natomiast utrzymać trzeźwość umysłu w czasie długich medytacji.
Na trzecim miejscu są orzeszki kola, owoce wiecznie zielonego drzewa rosnącego w Afryce oraz Ameryce Południowej. Mogą one zawierać nawet do 3% kofeiny w 1 orzechu. Mieszkańcy Afryki od wieków żują orzeszki koli, gdyż ich spożywanie zmniejsza uczucie głodu oraz skutecznie usuwa z organizmu zmęczenie. Orzeszki kola w Afryce uznawane są także za swoisty symbol gościnności.